Toponiemen in Maasniel en Leeuwen en Asenray
Inleiding - A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z - Interactieve kaart 1818
Naam Toponiem Huidige wijk
Soort toponiem
Oudst bekende vermelding

Coördinaten


Baetse Veitgen

Maasniel
Brikkenhoven
veldnaam
1715
Lat 51,20193
Lng 6,00819

Baetse Veitgen (1715) Relatie met de veldbode (den baedt) is niet gevonden.
Dit toponiem was gelegen in Het Veldje tegenwoordig Brikkenhoven


Barsberch

Asenray
veldnaam
1489
Lat 51,20481
Lng 6,05944

Barsberch (1489) 1705- Boersberg Nu: Witteweg

Gelegen aan het voorheen moeras gebied Blankwater

15 september 1489 [Bron: KRONIEK VOOR BELFELD, BEESEL EN SWALMEN - 1480-1489]

MAASNIEL - De grenzen van de "bijfanck" der gemeente van Niell bij der Mazen (Maasniel) worden als volgt vastgesteld:

  • - van de Bossvort bij Rutten de Scholtzen op het Broick over de rechte heideweg, naast Gien Beekgen aan Kaeffsvaeren;
  • - vandaar in Keurstgenswijer;
  • - op den Durren Struyck in de Beckstraete aan het land van Goltstein, genaamd de Holenther;
  • - vandaar op de Berchbeurde op een eikeboom;
  • - vandaar in de Roeyen Raeme;
  • - vandaar in de Schuythegge;
  • - verder in de Gruyttersse sloot;
  • - vandaar op de Laeckwech;
  • - verder op Lycops Vaerenpost;
  • - vandaar op de Durrenstruyck aan de baand van Johan van den Gryent;
  • - verder op de Hoegen Eik aan het gericht;
  • - vandaar op Barsberch;
  • - verder op Hoenreberch in de Opperslay;
  • - verder in de Ruerstraet;
  • - vandaar in de Bossvort bij Rutten voornoemd.

GA Roermond, inv.nr. 63 B, regest nr. 847; onderdeel van akte d.d. 3-1-1549.

Vgl. bosrol van 1585, z.d.


Beekstraat

Maasniel
Straat
Lat 51,20277
Lng 6,01029

Nu: De huidige Wilhelininalaan


Beekstraat 1916


Beekstraat volgens carte figuratief 1766


Beekstraat volgens carte figuratief 1766


Beekstraat volgens carte figuratief 1786 Het valt op dat in 20 jaar het aantal huizen aanzienlijk is toegenomen!


Belskenskamp

Leeuwen
veldnaam
1480
Lat 51,20817
Lng 6,00087

Belskenskamp (1480) met Pollenland


Berghbeemden

Leeuwen
veldnaam
1480
Lat 51,21617
Lng 6,00864

Berghbeemden aan de Hoog Steeg met de Borberg (1480)- ook Bollberg genoemd.
Daarnaast lagen (1489) de Roeye Raemen (ofwel de Reulenbaendt?).


Berghbeemden volgens carte figuratief 1786

15 september 1489 [Bron: KRONIEK VOOR BELFELD, BEESEL EN SWALMEN - 1480-1489]

MAASNIEL - De grenzen van de "bijfanck" der gemeente van Niell bij der Mazen (Maasniel) worden als volgt vastgesteld:

  • - van de Bossvort bij Rutten de Scholtzen op het Broick over de rechte heideweg, naast Gien Beekgen aan Kaeffsvaeren;
  • - vandaar in Keurstgenswijer;
  • - op den Durren Struyck in de Beckstraete aan het land van Goltstein, genaamd de Holenther;
  • - vandaar op de Berchbeurde op een eikeboom;
  • - vandaar in de Roeyen Raeme;
  • - vandaar in de Schuythegge;
  • - verder in de Gruyttersse sloot;
  • - vandaar op de Laeckwech;
  • - verder op Lycops Vaerenpost;
  • - vandaar op de Durrenstruyck aan de baand van Johan van den Gryent;
  • - verder op de Hoegen Eik aan het gericht;
  • - vandaar op Barsberch;
  • - verder op Hoenreberch in de Opperslay;
  • - verder in de Ruerstraet;
  • - vandaar in de Bossvort bij Rutten voornoemd.

GA Roermond, inv.nr. 63 B, regest nr. 847; onderdeel van akte d.d. 3-1-1549.

Vgl. bosrol van 1585, z.d.


Blanckwater

Asenray
veldnaam ven
1523
Lat 51,20927
Lng 6,06086

Blanckwater Grotendeels op Swalmer gebied gelegen. 1523 op ghen Dippe Slaide


Banckwater volgens minuutkaart 1832


Gelegen onderaan het midden en hoogteras van Elmpt licht dit moesgebied Begin 20ste eeuw werd dit gebied ontgonnen door de Nederlandsche Heidemaatschappij dit was tevens een van haar eerste grote ontginningen. Tussen 1927 en 1930 werd dit gebied nog afgegraven voor het winnen van 3000 ton ijzer oer wat gebruikt werd voor filters en verstoffen. Ook zijn er nog plannen geweest om hier steenkool te delven. Tegenwoordig is dit gebied weer aangewezen voor natuurcompensatie en wordt weer heringericht met vennen. Deze vennen werden en worden gevoed door kwelwater uit het midden en hoogteras, dit gebied is mede de bron voor de maasnielder beek.
.

de NRC 1927-10-23-1-10 het vaderland 1923-08-19-1-03


Bobbengalg;
op buwen galgen;
het Nilder gerichte;
galg op de Schaekelenberg

Asenray
veldnaam
<1523
Lat 51,21443
Lng 5,99883

  • Bobbengalg
  • op buwen galgen
  • et Nilder gerichte
  • galg op de Schaekelenberg

De galg opgesteld onder een hoge eik. (Anno 1523: " op buwen galgen "). De " bobbengalg " stond er ook nog in 1786 In het Coermeden register werd het "het Nielder Gericht genoemd" Dergelijke gericht plaatsen of galgen werden meestal verbuiten het dorp opgesteld bij een belangrijke toegangsweg. Voorbijgangers konden dan zien dat er in dit dorp recht gesproken werd.


Bobbegalg volgens carte figuratief 1786


Nielder Gericht volgens carte figuratief 1766


Bomkensland

Leeuwen
veldnaam
1480
Lat 51,21443
Lng 5,99883

Bomkensland (1480) gelegen op de Schilberg


Borgh, De;
Pallantshof

Leeuwen
hoeve
1480
Lat 51,21210
Lng 5,99586

De Borgh (1480) pachthoeve op de Leeuwerbergh.


Brandewijer;
De Gebrande wijer

Leeuwen
veldnaam, hoeve
1489
Lat 51,20622
Lng 6,00552

Brandewijer Zo genoemd naar de brand in 1577
1489- Keurstgens wijer met het Kaeffsvaeren (=koehek een valhek de dieren weerhouden)
1523- Tobben wiër.
Ook wel DE GEBRANDE WEIJER genoemd

Daelenbroeck 1786 Carta IV

DE BRANDEWIJER

In 1436 en ook daarna stond de hoeve aen genen Wijer op naam van Johan HilIen, schout van Roermond, en zijn vrouw Mechtildis met alle timmeringen, bongarden, moesgarden, mit seinen wallen, heggen en watere. Onder Leeuwen bezat het echtpaar nog zeker 23 bunder land, zoals de beemden in de aha, de zogenaamde Kirckacker met de kamp rondom de hof, het Hoogboender op het Schoor en de akkers aan Neckellskuylen en de Scheelberch . In het tiendenregister van 1480 werden nog maar 14 bunder land genoemd op naam van Jan Hillen (en Catharina de Pollart). Hun zoon Hendrick van Hillen kreeg deze goederen mee als huwelijksgift in december 1508, toen hij trouwde met Sara van Bree.
In 1549 werd Ludtwich ihn der Horst genoemd als eigenaar van de pachthoeve op der Weyer . Hij kocht dat jaar de kamp voor zijn boerderij. De grond werd daarbij belast met een jaarlijkse cijns van één paar hoender en een schelling.
Het gebeurde in oktober 1577. De 80 jarige oorlog ging hier hevig te keer. Uit wraak, omdat de windmolen van de stad was aangestoken, hebben soldaten een uitval gedaan en etfiche hoeven ende gehuchten toe Nyel daaronder die Bruckhenne ende den hoff op den Wijher geweest, oick aengesteken ende mitten vuyre gantz vernielt . Daarna kreeg het goed, de naam Brandewijer als onderscheid van de Wijerhof van de kartuizers. De Verbranden Wijher zelf werd daarna niet meer opgebouwd. Wel werd een huis aan de heerbaan getimmerd.
In de lijst van 1628 werd de Brandewijer niet onder de pachthoeven genoemd. Onder de ommelanden werden wel berekend het akkerland van Dirck van Lewen, samen met Tobben Wijer 26 bunder groot. Daarvan stonden tien morgen op naam van Mattheis Creyarts, schepen en burgemeester van Roermond. Een eeuw eerder werd de grens tussen Niel en Leeuwen beschreven en liep precies over de hof en door de schapenstal van Tobben Wyer. Dat was dus voor de brand.
In maart 1636 nam Matthijs Creyarts namens zijn voorkinderen bezit van de boerderij. Hij was toen weduwnaar van Maria, dochter van Reyner van Leeuwen, en alweer hertrouwd met Anna Bosmans. De erfgoederen van zijn schoonvader bestonden uit een akker aan de Broekhin, genaamd Tobben Wijer, en het huis aldaar. Verder een akker in het Kerkeveld, genoemd Roeckhuysland, nog ander land daaraan en tenslotte twee akkers op de Donderberg. Het huis werd toen verpacht aan Peter Daelman. In die jaren trad hij geregeld op als tiendpachter van de kartuizers. [Bron Ruiten; Onder den klockenslagh van Neel]


Breedtvinne, Het

Asenray
hydroniem
1698
Lat 51,18899
Lng 6,06889

Het Breedtvinne

Het Breedtvinne volgens minuutkaart 1832
Gelegen onderaan het midden en hoogteras van Elmpt licht dit moesgebied Begin 20ste eeuw werd dit gebied ontgonnen door de Nederlandsche Heidemaatschappij dit was tevens een van haar eerste grote ontginningen.Deze vennen werden gevoed door kwelwater uit het midden en hoogteras

In 1698 werd een poging ondernomen om het Breedtven achter Asenray droog te leggen. Alle boeren dienden daaraan mee te helpen. Op de 16e juli verschenen zij met schoppen om een nieuwe greppel te graven, waardoor het water afgevoerd kon worden. De Maasnielderbeek werd voordien merendeels gevoed door het Blankwater in het noorden op de grens met Swalmen. [bron: D.i.n. 734: drooglegging Breedtven, 1698]

 


Bregen weg;
Breywegh

Maasniel
straat
Lat 51,19974
Lng 6,00526

Bregen weg Nu: de Bredeweg; grens tussen Roermond en Maasniel.

Bregen weg volgens minuutkaart 1832


Broekhin,
Broekhinne,
Broecheyn,
Bruckhenne

Broekhin
Gehucht, veldnaam
1577
Lat 51,20573
Lng 6,00813

Gehucht tussen Leeuwen en Maasniel in het dal van de Maasnielderbeek

Broekhin volgens carte figuratief 1786

De 80jarige oorlog ging hier hevig te keer (tijdens het beleg van Roermond door de prins van Oranje). 12 Oktober 1577 In de namiddag zijn de Gelrische , waarvan men dacht dat ze vertrokken waren, vanuit Maasniel weer naar de windmolen van de Voogd getogen en hebben die toen in brand gestoken, en toen de Gelrischen weer in hun legerplaats waren, zijn de Hoogduitsen uitgevallen en hebben, als wraak over het in brand steken van de molen, diversen hoeven en gehuchten te Maasniel aangestoken. o.a. de Broekhin en de Hoff op de Wyher, (die vanaf die tijd dan ook de Brandeweyer heet) en alles wat tot proviant voor de Staatsen kon dienen vernietigd.
[Bron Fr.Nettesheim: Kroniek der Stad Roermond van 1562-1638]

De Broecheyn werd in 1687 vermeld als achternaam van Thijs in de Broecheyn

Aan de Broekhin werden midden 17e eeuw nog twee boerderijen getimmerd nabij het huis van schepen Hoets. Omstreeks 1700 kwamen daar nog eens vier huizen bij op voormalige akkergrond. En zo is het lange tijd gebleven. De enige bouwaktiviteit, die er dan nog heeft plaats gevonden, is herbouw na verval of brand. In de 18e eeuw werd hier de nieuwe Venloseweg aangelegd, waarbij het kapelletje ("heyligen huysken” van de kaart verdween.

[Bron Ruiten; Onder den klockenslagh van Neel]

De afgebrande stoombierbrouwerij "De Valk" op de Broekhin

FELLE BRAND

BROEKHIN-MAASNIEL Een felle brand heeft Zondag de bierbrouwerij van de familiemilie Geraedts in de asch gelegd Om-treeks half elf des morgens terwijl gasten in de waranda voor de woning zaten en bediend werden zag een voorbijganger in een auto de vlam uit het dak der brouwerij slaan Hij waarschuwde de bewoners en terstond waren vele handen bezig om nog te redden wat te redden viel Maar in eenige oogenblikken stond het geheele huis in lichte laaie De brouwerij woonhuis met café en de stalling brandden totaal uit en daarmede tevens een juist geïnstalleerde nieuwe koelinrichting voor de brouwerij werden een prooi der vlammen Het vee kon bijtijds gered worden Het vuur werd nog aangewakkerd door den tamelijk hevigen oostelijken wind terwijl wijl het zeer gebrekkige blusctoimateriaal. een onnoozel spuitje niets tegen het vuur vermocht Een hevige ontploffing bracht een groote flesch ammoniak teweeg De knal werd tot in op grooten afstand gehoord De schade wordt grootendeels door verzekering zekering gedekt Oorzaak onbekend De rijksweg was gedurende eenigen tijd door de marechaussee afgesloten Het verkeer keer werd over Maasniel geleid

bron: NMR 10 juni 1925

 

DANKBETUIGING
De ondergeteekende Wwe J Gerardts brouwerij
Broekhin Maasniel betuigt bij deze hare volle tevredenheid
denheid over de uitbetaling van den geleden brandschade
schade door de Mij „Primes te Brussel agent de
heer W Cox ontvanger Maasniel en kan deze Mij
iedereen aanbevelen
3146 Wwe J GERARDTS

bron NMR 3 11 juli 1925

 

Broekhin volgens carte figuratief 1766

Buggenummer veer, Aen het

Roermond bij Leeuwen
veldnaam
1380
Lat 51,22391
Lng 5,99703

Aen het Buggenummer veer oude rivierovergang

Buggenummer volgens carte figuratief 1786 Carta I

Reeds genoemd in 1380 in een verklaring voor schout en schepenen van Roermond, dat er door de hof van Asselt geen erfweg loopt en dat men daar geen doorgang hoefde te verlenen naar het Buggenummer veer.


Buggenummerveerweg

Leeuwen
Straat
Lat 51,22028
Lng 5,99282

Weg vanaf Mijnheerkens via Rour Ohe naar het veer

1786 Bane van Ruremunde Leuwen near Buggenum
.
Buggenummerveerweg volgens carte figuratief 1786 Carta I


Buggenummerveerweg volgens minuutkaart 1832



Buggenummerweg

Leeuwen
Straat
Lat 51,22157
Lng 5,99428

Buggenummerweg
Tegenwoordig nog altijd Buggenummerweg


Buysheyde

Swalmen bij Asenray
veldnaam
1549
Lat 51,20045
Lng 6,05286

Buysheyde Vier bunder akkerland in 1549 ontgonnen en aan de kartuizerhof aldaar toegevoegd.

Smabers[Bron: KRONIEK VOOR BELFELD, BEESEL EN SWALMEN - 1480-1489]
De resten van verdwenen hoeve de Boeshei vormen een van de beter bewaarde geheimen van Swalmen. De Buscheyde wordt al genoemd in 1549, als ze eigendom is van het kartuizerklooster Bethlehem in Roermond. Het is duidelijk dat de kartuizers hier, op de grens van Swalmen en Maasniel, lange tijd een grote rol hebben gespeeld bij de ontginningen die in het midden van 16e eeuw nog in volle gang waren. In 1642, bijna honderd jaar later, droegen de broers Johan en Hendrick Doverach de hof genaamd de Buesheijde over aan Bartholomeus van Dijck en zijn vrouw Joanna Paulussen. Hoe deze verkopers aan de boerderij kwamen, is niet bekend.

Zoals veel namen werd ook de naam van de Boeshei op de meest exotische manieren geschreven. Zo zien we in 1654 Boseijerhalman als benaming voor de pachter. In de hoofdschat van 1687 worden 'den halfman op de Boijsheij ende fraw' aangeslagen zonder verder personeel. Volgens het begraafregister woonde in 1698 Merten in de Quac op de Buijsheij .

Minutplan 1818Maria van Dijck, dochter van de aankopers, verkocht de hofstede in 1704 aan de Roermondse advokaat Adam Francois van Hillen. In 1769 droegen de erfgenamen Hillen, intussen wonend bij het Duitse Geldern, de hof genaamd de Bousheijde 'overmits het nu tegenwoordigh hunne convenientie niet en is, sulcke goederen aldaer naer te sien', in erfruil over aan de erfmaarschalk Lotharius Frans markies van en tot Hoensbroeck. Met deze overdracht kwam vermoedelijk al snel een einde aan de Boeshei. Waarschijnlijk zag ook Van Hoensbroeck er weinig heil in om de afgelegen boerderij in stand te houden en koos hij ervoor om de gebouwen te laten slopen.

Foto: Loe GiesenOp kaart 1 van landmeter Smabers (1774, perceel 116) staat de oude omgrachting van de Bosheijde aangegeven. Dwars door de landerijen die tot de verdwenen boerderij behoren, loopt de wech van Vlodrop naer Kessel , die vanaf de Nielder Galghe naar Boukoul loopt.

Alles wat overbleef van hoeve de Boeshei zijn de nog steeds indrukwekkende resten van de droge omgrachting die de afgelegen hoeve vroeger moest beschermen. Op de oudste kadasterkaart van Swalmen (1843) staat de Boeshei aangegeven op sectie D 105 en 106 als eigendom van Clement markies van Hoensbroek; de bestemming bouwland is dan al gewijzigd van bouwland in hakhout.


Inleiding - A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z - Interactieve kaart 1818
18-04-2008