Ook werd het schooltje toen wel gebruikt om gearresteerden tijdelijk in gevanckenisse ende cleusters te houden onder bewaking van vier schutten. Soms betrof het dan verdachten van doodslag, die op hun berechting wachtten 8).
De kosten van het onderwijs werden o.a. betaald uit de pachtgelden van de Schoolcamp aan het Gebroek aan die limytstraete Ruremundtwaerts. In 1684 werd de akker, ongeveer 21/2 morgen groot, verkocht aan Jan Dericx en Marie Mooren, die hier hun huis bouwden. (kaart 96) De Schoolcamp mitte bijgehoorende cuyle bleef gedurende de 18e eeuw in handen van de familie Diricks met de last van 275 gulden ten behoeve van de kinderschoele 9). Daarentegen was de grond vrijgesteld van de landschat. In 1711 was er voor het eerst sprake van de Schoolcamp onder Asenray, waarvan de verpachting ten goede kwam aan de schoolmeester 10). (kaart 6) Veel mensen in die tijd waren de schrijfkunst niet machtig en bij ondertekening zetten zij een kruis of ander handmerk. Zo'n teken had vaak betrekking op de akkerwinning, waarin de meesten werkzaam waren. Een riek of schudgaffel komt vaak voor onder de keuters, terwijl de peerdtsluy de voorkeur gaven aan een eg. Andere tekens zijn een schaar, een rijksappel, ploeg, hekje en zelfs een hand.
Toch waren er ook boeren, die er een manuael boeck op nahielden om graanleveranties en betalingen, leningen enz. in te schrijven. Een soort kasboek met bedrijfsboekhouding dus. Zo'n rekenboeck kon voor de rechtbank ook wel als bewijsstuk gelden bij een twist over achterstallige schulden 11). De familie Schrijvers(!) was er veel aan gelegen om hun kinderen een goede schoolopleiding te geven. Geen wonder, boer Schrijvers, schepen aan de Broekhin, was zelf een gestudeerd man. Hij had een uitgebreide bibliotheek met o.a. latijnse en Franse titels 12).
PETER CLAESSEN
Anno 1711 werd Peter H. Claessen als schoolmeester genoemd. Hij was niet uit Maasniel zelf afkomstig. In april 1706
trouwde hij te Roermond met Ida Maessen.
|
De vrouw was in 1675 in de stad gedoopt als dochter van Leeuwer ouders: Thomas Hansen en Marije Vogels. Peter Claessen woonde sedert zijn benoeming in 1707 in Leeuwen. Daar stond immers het huis van de familie Hansen. Het was natuurlijk wenselijk, dat de schoolmeester dichter bij de school woonde. Een huis in het dorp was echter nog niet zo snel gevonden. Toen moet iemand zich hebben herinnerd, dat dertig jaar eerder in Maasniel een (vervallen) huis met schuur en boomgaard was verkocht met het recht van terugkoop binnen de tijd van 1/3 eeuw. Omdat Ida direct verwant was aan de reeds overleden verkopers, kocht het echtpaar in 1711 van de weduwe Thomassen de grond terug. Het huis stond er al lang niet meer. Wel nog een schuur met daarachter de moestuin. Hier aan 't Broekske bouwde de schoolmeester zijn huis, dat hij tevens als herberg inrichtte"). Van de gemeente kreeg hij de toestemming een verckensstalleken te timmeren tegen de kerkhofmuur achter de linde naast het huis van Bremmers. Maar alleen voor de tijd van een jaar, zonder consequentie of verdere aanspraken 14).
Het was in die tijd gewoon om de kinderen tijdens de zomermaanden thuis te houden vanwege het vele werk op het land. Vele handen moesten de monden voeden. Toch waren er ook ouders, die het serieus meenden met de scholing van hun kinderen. Het was toen in het dorp algemeen bekend, dat de schoolmeester meer op zijn vrouw en de koe, dan op de kinderen moest passen. In plaats van de kinderen iets te Ieren, zo werd gezegd, liet hij ze boter stoten. En die 's zomers wél naar school kwamen, werden weer naar huis gestuurd. Waarom zou hij ook zijn tijd verdoen? Voor vijf of zes kinderen kon hij de school toch niet openhouden!
Daartegen kwam protest. Een groepje ouders, merendeels inwoners van Asenray, wilde hun kinderen een behoorlijke scholing geven en nam maatregelen. Zij hadden meer vertrouwen in Willem Thomassen aan het Gebroek en verzochten hem derhalve in 1717 haere kinderen te willen leeren, soo in het latin als in het duyts (=kerkgebeden en Nederlandse taal). |