Waar zijn medegevangenen gebleven?

Gert Bosch Op 8 augustus 1944 is Jaap van Laar uit Maasniel (Roermond) op 51-jarige leeftijd gestorven in het toenmalige huis van bewaring in Maastricht. Enkele dagen daarvoor - op 29 juli - is hij samen met anderen, vermoedelijk door verraad, bij een razzia van zijn bed gelicht. Twee van zijn kinderen - dochter Adrie en zoon Wim, toen vijftien en vijf jaar oud - weten weinig van die periode.

,,Vader is vermoedelijk gestorven aan een hartstilstand, tenminste dat heeft moeder te horen gekregen. Na de oorlog moest ze maar eens langskomen om te praten. Dat is er nooit van gekomen'', vertelt Adrie, die nu in het Gelderse Joppe woont. Vader heeft waarschijnlijk een rol gespeeld in het verzet. Na de oorlog krijgen ze te horen dat vader onderduikers opving, onder meer in samenwerking met de groep Albrecht.

Nu na al die jaren voelen Adrie en Wim, verhuisd naar Doornspijk, de behoefte meer te weten over de laatste levensdagen van hun vader. Ze zijn in het bezit van een handgeschreven brief die medegevangenen naar hun moeder stuurden om haar te condoleren met het verlies. Adrie en Wim hopen dat er nog enkele bewaarders of medegevangenen in leven zijn om hen over hun vader Jaap van Laar te vertellen.

Uit de condoleancebrief blijkt dat de bewaarders M. Scholberg, J. Custers en G. Timmermans heten. Namen van medegevangenen zijn G. Euckvoort uit Sevenum, G. Freulings uit Sittard, Fr. Mayer uit Spekholzerheide, J. Zoethout uit Heerlen, F. van der Zander uit Schinveld, F. Maas uit Maasniel, A. Schram uit Heerlen, J. Tholen uit Urmond en J. Mol uit Heerlen. Volgens Adrie en Wim waarschijnlijk ook mensen uit het verzet.

Heeft u meer informatie?
Mail het ons: neel@maasniel.nl

Bron: Dagblad de Limburger maandag 13 januarie 2005

 

Jacob van Laar is inderdaad verraden

Door Gert Bosch ,,Waar zijn de medegevangenen gebleven?'' Met het antwoord op die vraag hopen zus Adrie en broer Wim van Laar te achterhalen hoe hun vader zijn laatste dagen doorbracht. Hun vader, verzetsman Jacob van Laar uit Roermond-Maasniel, sterft op 8 augustus 1944 in het toenmalige huis van bewaring in Maastricht. Zijn dood is het gevolg van een hartverlamming.
De oproep van de kinderen Van Laar roept bij veel Spoorlooslezers herinneringen op. Onder hen ook enkele kinderen van medegevangenen van Jacob van Laar. Verder komen er reacties van mensen die zich de naam Van Laar herinneren uit boeken over het verzet tijdens de oorlog in Limburg.
Jacob van Laar (1893-1944) is controleur bij de Plantenziektenkundige Dienst Wageningen, getrouwd en woonachtig in Maasniel, nu gemeente Roermond. Aanvankelijk helpt hij onderduikers op eigen gelegenheid, later werkt hij samen met de verzetsgroep Albrecht. Volgens het boek Onze gevallenen in 't verzet is hij vermoedelijk verraden. Roermondenaren die de oorlog hebben meegemaakt zijn ervan overtuigd dat Van Laar is aangebracht door een NSB'er.
Het waren barre tijden, weet ook Henk Maas uit Maasniel. Zijn vader Frans is één van de gezochte medegevangenen. Hij kan zich nog herinneren dat vader over Van Laar sprak. ,,Vader is in 1967 gestorven, aan kanker. Zijn gevangenname heeft hij gelukkig wel overleefd. Maar toen hij thuis kwam, bleek het hele huis leeggeroofd. We hadden niets meer.''
Op de lijst met medegevangenen staat ook de naam J. Tholen, Urmond. ,,Oom Sjeng, een broer van mijn vader'', laat Jean Tholen weten. ,,Hij werd in juni 1944 verraden, opgepakt en gevangen gezet in Maastricht. Begin september werd hij overgebracht naar Vught. Vandaaruit volgde verder transport naar Sachsenhausen en Mauthausen. Daar is hij op 5 april 1945 overleden door uitputting.''
Ook de overige medegevangenen zijn overleden. Onder hen Grad van Enckevort uit Sevenum. Zijn zoon Jan meldt dat vader in februari 2002 is gestorven. ,,Hij sprak weinig over de oorlog. Bij mijn moeder kwamen na het lezen van het Spoorloosverhaal wel herinneringen boven. Hoewel zij, 91 jaar oud, niet graag over die tijd praat. Van Laar sliep in de gevangenis op dezelfde slaapzaal als mijn vader. Volgens haar is het goed mogelijk dat Jacob in zijn slaap gestorven is.'' Voor de kinderen Van Laar komt er gelukkig ook een goed bericht: de naam Jacob van Laar doet Gerard Frints uit Groot Welsden (Zuid-Limburg) denken aan de tijd dat Van Laar als controleur van het productschap siergewassen bij zijn vader over de vloer kwam. Zijn familie heeft namelijk een kwekerij. Frints: ,,Direct na de oorlog zat ik op de boomteelt vakschool in Beesel. Fruitsnoeilessen kregen we bij de familie Van Laar in Maasniel. Bij hun woning stonden hoogstam pruimenbomen van het ras Washington. Bij Van Laar hadden ze altijd een volle oogst aan die bomen, bij ons in Groot Welsden lukte dat niet. Enkele jaren geleden heb ik de bijna uitgestorven Washington opnieuw gekweekt. Nu lukte het wel. Voor mij blijft de naam Van Laar altijd verbonden met de Washington.''
De kinderen Van Laar zijn erg blij met de reacties, hoe klein dan ook. Spoorloos brengt hen in contact met de mensen die hebben gereageerd. Samen kunnen ze dan over hun vader en de oorlog praten.

Bron: Dagblad de Limburger maandag 14 maart 2005